ANKİLOZAN SPONDİLİT
Genellikle sakroiliak eklem
ve vertebral eklemleri nadiren de periferik eklemleri tutan,bunların yanında
ekstra artüküler (eklemdışı) bulguları da olan kronik progresif romatizmal
hastalıktır.
Genel özellikleri
şunlardır:
1.
Romatoid faktör (RF) yokluğu
2. Romatoid nodül yokluğu
3. Ailesel yatkınlık
4. En az 3 aydır var olan
egzersiz ile düzelen, istirahat ile düzelmeyen kronik bel ağrısı
5. Lomber omurganın
hareket kısıtlılığı
6. Göğüs ekspansiyonunun
yaşa göre normal değerlerin altında olması
7.Sabah tutukluğu
Klinik semptomlar 20-40
yaş arasında başlar ve sinsi ilerler. Erkekleri kadınlara oranla 3 kat
daha sık tutar. Özellikle belde, gluteal bölgenin derininde , sakroiliak
bölgede ağrı ve hareket kısıtlılığı en sık görülen semptomlardır. Ağrılar
sabaha karşı artar, sıcak uygulama ve egzersizle azalır. En şiddetli hastalık
semptomu sabah tutukluğudur. Gün içinde hareketle azalır. Hastalık ilerledikçe
omurgada ankiloz gelişir. Omurga bambu kamışı görünümünü alır.Ankiloz
geliştikçe tutukluk ve ağrılar da artar. Omurgadaki ankiloz periferik eklemleri
de etkiler. Omuz, kalça, diz, el, ayak eklemlerinde de tutulumlar görülebilir.
Genel anlamda kas iskelet sistemi tutukluğu ile seyretse de
diğer sistem tutulumları da görülür.
·
Göz tutulumları, kas iskelet sistemi dışında en sık görülen tutulumlardır.
Akut anterior üveit olarak semptom verir. Bu bulgu sulanma, ağrı, bulanık görme
ve ışığa karşı duyarlılıkla başlar.
·
Kardiyovasküler tutulum nadir görülmekle birlikte aortit, aort kapak
yetmezliği, perikardit, miyokardiyal disfonksiyon şeklinde görülebilir.
·
Pulmoner tutulum, kostavertebral tutuluma bağlı göğüs kafesi hareketliliği
azalır.
·
Gastrointestinal sistem tutulumu, hastaların %60ında ileum ve kolonda
mukozal inflamtuar lezyonlar görülmektedir.
TEDAVİ
İlaç Tedavisi
·
Antiinflamtuar ilaçlar
Ø
Ağrı ve tutukluktan yakınan hastalar için ilk seçenek olarak kullanılır.
Ø
Mide etkilenimi olan hastalar için mideyi koruyan bir ilaç eklenir veya
daha az yan etki taşıyan başka bir antiinflamatuar ilaç kullanılır.( COX-2
inhibitörleri gibi)
·
Antiinflamatuar ilaçlar yeterli düzelme sağlanmazsa, kabul edilemez yan
etkiler görüldüyse parasetamol veya opoidler ağrı kesici olarak kullanılır.
·
Sadece inflamasyonun olduğu bölgeye lokal steroid enjeksiyonu
düşünülebilir.
·
Hastalık modifiye edici anti romatizmal ilaçların (sulfasalazin veya
methotreksat gibi) sadece omurganın tutulduğu ankilozan spondilit hastaları
için etkili olduğu kanıtlanmamıştır. Omurga dışı eklem tutulumlarında
sulfasalazin etkili olabilir.
·
Yukarıdaki tedavilerin hastalığı yeterli derecede kontrol altına alamadığı
durumlarda anti TNF ilaçlar kullanılır. Anti TNF ilaçları ile birlikte hastalık
modifiye edici anti romatizmal ilaçlar kullanılmalıdır.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Ankilozan spondilitte kullanılan medikal
ajanlar hastalığı önlemede başarısız kaldığı için fizyoterapi modaliteleri ve
egzersiz tedavide ön plana çıkmıştır.
·
Spinal mobiliteye yönelik germe egzersizleri
·
Spinal hareketi sağlayan kaslara yönelik kuvvetlendirme egzersizleri
·
Göğüs hareketliliğinin geliştirilmesine yönelik pulmoner egzersizler
·
Fiziksel kapasitenin geliştirilmesi için aerobik egzersizler(Orta şiddette
haftada 3-5 kez 30 dk) ( Yüzme ankilozan spandilitli hastalar için özellikle
önerilmektedir.)
·
Spa ( kısa süreli etkili)
·
Manuel tedaviler
Cerrahi
Şiddetli deformitesi
olan hastalarda omurgayı stabil hale getirmek için omurga cerrahisi düşünülür.
Öneriler
·
Sırtüstü yastıksız yatılmalı; baş, omuz,
kalça ve bacaklar
yatakla tamamen temasta olmalıdır.( Günde en az 1 saat)
·
Eğer sandalyede oturuyorsanız, sandalye uygun olmalı ve aynı pozisyonda
uzun süre oturulmamalı, öne eğik pozisyonda oturulmamalıdır.
·
AS, gebelik için bir engel değildir.Gebelik süresince de öne doğru bir
postür oluşacağından, ayakta durmakla ağrı artabilir. Hamilelik korsesi hastayı
rahatlatabilir.
·
Aşırı kilodan kaçınınız.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder